OTB Osiyo-Tinch okeani mintaqasida o‘sishning sekinlashishini kutmoqda
MANILA, FILIPIN (2025-yil 9-aprel) — Osiyo taraqqiyot bankining (OTB) so‘nggi prognoziga ko‘ra, rivojlanayotgan Osiyo iqtisodiyoti bu yil 4,9 foizga o‘sishi kutilmoqda, bu o‘tgan yildagi 5,0 foizlik ko‘rsatkichdan past. Ichki talabning barqarorligi va sun’iy intellekt bumining ta’sirida yarimo‘tkazgichlarga bo‘lgan katta global talab o‘sishni qo‘llab-quvvatlamoqda, biroq tariflar va savdo noaniqliklari salbiy omil sifatida ta’sir qiladi.
OTBning bugun e’lon qilingan «Osiyo taraqqiyot istiqbollari» (ADO)ning 2025-yil aprel soniga ko‘ra, mintaqaviy o‘sish kelgusi yilda 4,7 foizga sekinlashishi kutilmoqda. Jahon oziq-ovqat va energiya narxlari pasayishda davom etar ekan, inflyatsiya bu yil 2,3 foizga va kelgusi yilda 2,2 foizga tushishi prognoz qilinmoqda. O‘sish prognozlari AQSh ma’muriyati tomonidan 2-aprelda yangi tariflar e’lon qilinishidan oldin tuzilgan, shuning uchun asosiy prognozlarga avval amalda bo‘lgan tariflar kiritilgan. Biroq, hisobotda yuqori tariflar Osiyo-Tinch okeani mintaqasida o‘sishga qanday ta’sir qilishi mumkinligi tahlili keltirilgan.
Hisobotda ta’kidlanishicha, mintaqadagi iqtisodiyotlar barqaror bo‘lsa-da, AQShning savdo va iqtisodiy siyosatidagi kutilganidan tezroq va kengroq o‘zgarishlar xavf tug‘diradi. AQShning yuqori tariflari bilan bir qatorda, siyosiy noaniqlikning oshishi va javob choralari savdo, investitsiyalar va o‘sishni sekinlashtirishi mumkin.
«Rivojlanayotgan Osiyo va Tinch okeani mintaqasidagi iqtisodiyotlar ushbu murakkab global muhitda ularning barqarorligini qo‘llab-quvvatlaydigan kuchli fundamental omillar bilan ta’minlangan», — dedi OTB bosh iqtisodchisi Albert Park.
«Tariflarning oshishi, AQSh siyosati bilan bog‘liq noaniqlik va geosiyosiy keskinlikning kuchayishi ehtimoli istiqbol uchun jiddiy muammolar hisoblanadi. Osiyo iqtisodiyotlari mintaqa o‘sishi va barqarorligini qo‘llab-quvvatlash uchun ochiq savdo va investitsiyalarga sodiq qolishlari kerak».
Mintaqaning eng yirik iqtisodiyoti bo‘lgan Xitoy Xalq Respublikasi (XXR) ko‘chmas mulk bozoridagi vaziyatning yanada yomonlashuvi ham o‘sishga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin. OTB XXRdagi o‘sishni bu yil 4,7 foiz va kelgusi yilda 4,3 foizga prognoz qilmoqda, bu o‘tgan yildagi 5,0 foizlik ko‘rsatkichga nisbatan pastroq.
Ichki talab bilan ta’minlangan Janubiy va Janubi-Sharqiy Osiyodagi kuchli o‘sish va mintaqaning boshqa qismlarida turizmning davom etayotgan tiklanishi XXRdagi sekinlashuvni qisman qoplaydi. Janubiy Osiyoning eng yirik iqtisodiyoti bo‘lgan Hindistonning bu yil 6,7 foizga va kelgusi yilda 6,8 foizga o‘sishi prognoz qilinmoqda.
Janubi-Sharqiy Osiyo iqtisodiyotlari esa bu yil va kelgusi yilda 4,7 foizga o‘sishi kutilmoqda. Kuchsiz tashqi talab Kavkaz va Markaziy Osiyoda iqtisodiy faollikka bosim o‘tkazishi kutilmoqda, bu yerda o‘sish o‘tgan yildagi 5,7 foizdan bu yil 5,4 foizga va kelgusi yilda 5,0 foizga sekinlashishi prognoz qilinmoqda.
Tinch okeani mintaqasi uchun turizm o‘sishni qo‘llab-quvvatlashda davom etadi, biroq o‘tgan yildagi 4,2 foizga nisbatan bu yil 3,9 foiz va kelgusi yilda 3,6 foizga sekinroq sur’atlar bilan o‘sishi kutilmoqda.
Ta’kidlash joizki, OTB prognozlariga ko‘ra, O‘zbekistonning 2025-yildagi YaIM hajmi 6,6 foizni, 2026-yilda esa 6,7 foizni tashkil etadi. Shu bilan birga, O‘zbekistonda 2025-yildagi inflyatsiya prognozi 8 foiz, 2026-yilda esa 7 foiz darajasida kutilmoqda.
OTB Osiyo-Tinch okeani mintaqasida farovon, inklyuziv, barqaror va doimiy rivojlanishga erishishga, shu bilan birga o‘ta qashshoqlikni bartaraf etish bo‘yicha sa’y-harakatlarini davom ettirishga sodiqdir. 1966-yilda tashkil etilgan bo‘lib, unga 69 ta a’zo davlat, jumladan mintaqadan 49 ta davlat kiradi.
Manba: Osiyo taraqqiyot banki