Yevropa va Markaziy Osiyo mamlakatlari boʻyicha prognoz |
||||||
|
(Bozor narxlarida haqiqiy YAIM oʻsishi, foizda, agar boshqacha koʻrsatilmagan boʻlsa) |
||||||
|
Mamlakat |
2021 |
2022 |
2023 |
2024e |
2025f |
2026f |
|
Albaniya |
9.0 |
4.8 |
3.9 |
3.9 |
3.2 |
3.1 |
|
Armaniston |
5.8 |
12.6 |
8.3 |
5.9 |
4.0 |
4.2 |
|
Ozarbayjon |
5.6 |
4.6 |
1.1 |
4.1 |
2.6 |
2.4 |
|
Belarus |
2.4 |
-4.7 |
3.9 |
4.0 |
2.2 |
1.2 |
|
Bosniya va Gersegovina |
7.3 |
3.7 |
1.9 |
2.6 |
2.7 |
3.1 |
|
Bolgariya |
7.8 |
4.0 |
1.9 |
2.8 |
1.6 |
2.1 |
|
Xorvatiya |
12.6 |
7.3 |
3.3 |
3.8 |
3.1 |
3.0 |
|
Gruziya |
10.6 |
11.0 |
7.8 |
9.4 |
5.5 |
5.0 |
|
Qozogʻiston |
4.3 |
3.2 |
5.1 |
4.8 |
4.5 |
3.6 |
|
Kosovo |
10.7 |
4.3 |
4.1 |
4.4 |
3.8 |
3.8 |
|
Qirgʻiziston Respublikasi |
5.5 |
9.0 |
9.0 |
9.0 |
6.8 |
5.5 |
|
Moldova |
13.9 |
-4.6 |
1.2 |
0.1 |
0.9 |
2.4 |
|
Chernogoriya |
13.0 |
6.4 |
6.3 |
3.0 |
3.0 |
2.9 |
|
Shimoliy Makedoniya |
4.5 |
2.8 |
2.1 |
2.8 |
2.6 |
2.7 |
|
Polsha |
6.9 |
5.3 |
0.1 |
2.9 |
3.2 |
3.0 |
|
Ruminiya |
5.5 |
4.0 |
2.4 |
0.9 |
1.3 |
1.9 |
|
Rossiya Federatsiyasi |
5.9 |
-1.4 |
4.1 |
4.1 |
1.4 |
1.2 |
|
Serbiya |
7.9 |
2.6 |
3.8 |
3.9 |
3.5 |
3.9 |
|
Tojikiston |
9.4 |
8.0 |
8.3 |
8.4 |
6.5 |
4.9 |
|
Turkiya |
11.4 |
5.5 |
5.1 |
3.2 |
3.1 |
3.6 |
|
Ukraina |
3.4 |
-28.8 |
5.5 |
2.9 |
2.0 |
5.2 |
|
Oʻzbekiston |
8.0 |
6.0 |
6.3 |
6.5 |
5.9 |
5.9 |
|
Manba: Jahon banki. |
||||||
23 aprel 2025 yil, Vashington, DC
Yevropa va Markaziy Osiyo mintaqasi iqtisodiy o‘sishni jadallashtirish uchun tadbirkorlik, texnologiya qabul qilish va innovatsiyalarni rivojlantirishga e’tibor qaratmoqda. Jahon bankining so‘nggi “Yevropa va Markaziy Osiyo Iqtisodiy Yangilanishi” hisobotiga ko‘ra, mintaqa iqtisodiyotlarining barqaror va keng qamrovli o‘sishga erishishi uchun ushbu sohalarga investitsiyalarni ko‘paytirish zarur.
Tadbirkorlik va kichik biznesning roli
Hisobotda ta’kidlanishicha, kichik va o‘rta korxonalar (KOB) mintaqa iqtisodiyotlarining asosiy harakatlantiruvchi kuchi hisoblanadi. Biroq, bu korxonalar ko‘pincha moliyaviy resurslarga cheklangan kirish, qonuniy to‘siqlar va raqobatbardosh bozor sharoitlarining yetishmasligi kabi muammolarga duch kelmoqda. Tadbirkorlikni qo‘llab-quvvatlash uchun hukumatlar biznes muhitini yaxshilashi, soliq tizimlarini soddalashtirishi va startaplar uchun moliyaviy yordam dasturlarini kengaytirishi kerak. Masalan, raqamli platformalar va elektron tijoratning rivojlanishi KOBlar uchun yangi imkoniyatlar ochmoqda, ammo bu imkoniyatlardan foydalanish uchun raqamli infratuzilma va malakali kadrlar zarur.
Texnologiya va raqamlashtirish
Texnologiyani qabul qilish iqtisodiy samaradorlikni oshirish va xalqaro raqobatbardoshlikni mustahkamlashning kalitidir. Mintaqadagi ba’zi davlatlar, masalan, Estoniya va Gruziya, raqamli transformatsiya bo‘yicha muvaffaqiyatli tajribaga ega. Biroq, boshqa mamlakatlarda keng polosali internetga kirish va raqamli savodxonlik darajasi hali ham past. Jahon banki mintaqada raqamli infratuzilmaga investitsiyalarni ko‘paytirish, shuningdek, aholining raqamli ko‘nikmalarini oshirish bo‘yicha ta’lim dasturlarini qo‘llab-quvvatlashni tavsiya qilmoqda.
Innovatsiyalar va ilmiy-tadqiqot ishlari
Innovatsiyalar iqtisodiy o‘sishning muhim omili sifatida ko‘rilmoqda. Mintaqada ilmiy-tadqiqot va ishlanmalarga (R&D) sarmoya kiritish darajasi global o‘rtacha ko‘rsatkichlardan past bo‘lib, bu yangi texnologiyalar va mahsulotlarni ishlab chiqishni cheklamoqda. Hisobotda xususiy sektor va universitetlar o‘rtasidagi hamkorlikni rag‘batlantirish, shuningdek, innovatsion loyihalarni moliyalashtirish uchun davlat-xususiy sheriklikni rivojlantirish zarurligi ta’kidlanmoqda. Shu bilan birga, yashil texnologiyalar va barqaror rivojlanishga yo‘naltirilgan innovatsiyalar iqlim o‘zgarishiga qarshi kurashda muhim rol o‘ynamoqda.
Mintaqaviy farovonlikka yo‘l
“Yevropa va Markaziy Osiyo mintaqasi o‘zining iqtisodiy salohiyatini to‘liq ro‘yobga chiqarish imkoniyatiga ega, ammo bu jarayonda islohotlar va investitsiyalar muhim ahamiyatga ega”, deydi Jahon bankining Yevropa va Markaziy Osiyo bo‘yicha mintaqaviy vitse-prezidenti Antonella Bassani. “Tadbirkorlikni qo‘llab-quvvatlash, texnologiyani joriy etish va innovatsiyalarni rivojlantirish orqali mintaqa nafaqat iqtisodiy o‘sishga erishadi, balki aholining turmush darajasini ham oshiradi.”
Jahon banki mintaqadagi davlatlarga ushbu maqsadlarga erishish uchun keng qamrovli islohotlarni amalga oshirishda yordam berishga tayyor. Shu bilan birga, xalqaro hamkorlik va tajriba almashish mintaqaning global iqtisodiyotdagi o‘rnini mustahkamlashga xizmat qiladi.
Qo‘shimcha ma’lumot
“Yevropa va Markaziy Osiyo Iqtisodiy Yangilanishi” hisoboti Jahon bankining mintaqadagi iqtisodiy tendentsiyalar va siyosat tavsiyalarini tahlil qiluvchi asosiy nashrlaridan biridir. To‘liq hisobot va qo‘shimcha ma’lumotlarni Jahon bankining rasmiy veb-saytidan topish mumkin: www.worldbank.org