2025-yilning birinchi yarmida O‘zbekiston Respublikasining tashqi savdo aylanmasi 37,0 mlrd AQSH dollarini tashkil etdi, bu o‘tgan yilning shu davriga nisbatan 16,1% ga ko‘pdir. Eksport 29,1% ga o‘sib, 16,9 mlrd dollarga yetdi, import esa 7,0% ga oshib, 20,1 mlrd dollarni tashkil qildi. Savdo kamomadi -3,2 mlrd dollargacha qisqardi. Xitoy va Rossiya asosiy savdo hamkorlari bo‘lib qolmoqda.
Tashqi savdo aylanmasining umumiy sharhi
2025-yilning yanvar-iyun oylarida O‘zbekistonning tashqi savdo aylanmasi (TSA) 37 019,9 mln AQSH dollarini tashkil etib, 2024-yilning shu davriga nisbatan 5 123,0 mln dollarga yoki 16,1% ga o‘sishni ko‘rsatdi.
2025-yilning birinchi olti oyligidagi asosiy TSA ko‘rsatkichlarining o‘tgan yillar bilan taqqoslanishi (mln AQSH dollarida):
-
Tashqi savdo aylanmasi:
-
2023-y: 29 341,5
-
2024-y: 31 896,8
-
2025-y: 37 019,9
-
-
Eksport:
-
2023-y: 12 310,9
-
2024-y: 13 076,4
-
2025-y: 16 886,7
-
-
Import:
-
2023-y: 17 030,5
-
2024-y: 18 820,4
-
2025-y: 20 133,2
-
-
Balans (Saldo):
-
2023-y: -4 719,6
-
2024-y: -5 743,9
-
2025-y: -3 246,5
-
Asosiy savdo hamkorlari
O‘zbekiston Respublikasi dunyoning 194 mamlakati bilan savdo aloqalarini olib boradi. 2025-yilning yanvar-iyun oylarida tashqi savdo aylanmasidagi eng katta ulush quyidagi mamlakatlarga to‘g‘ri keldi:
-
Xitoy: 17,7% (6 556,8 mln dollar)
-
Rossiya: 16,3% (6 028,3 mln dollar)
-
Qozog‘iston: 6,0% (2 210,3 mln dollar)
-
Turkiya: 3,6% (1 340,0 mln dollar)
-
Koreya Respublikasi: 2,3% (837,1 mln dollar)
Eksport tahlili
2025-yilning yanvar-iyun oylarida eksport hajmi 16 886,7 mln dollarga yetib, 2024-yilning shu davriga nisbatan 29,1% ga o‘sdi.
Eksport tarkibi: Tovarlar umumiy eksport hajmining 76,0% ini tashkil etadi. Eksport tarkibidagi asosiy tovar guruhlari:
-
Sanoat mahsulotlari: 10,9%
-
Oziq-ovqat mahsulotlari va tirik hayvonlar: 7,2%
-
Kimyoviy moddalar va shunga o‘xshash mahsulotlar: 5,8%
-
Turli xil tayyor buyumlar: 4,1%
Eksportda «boshqa tovarlar» toifasi salmoqli ulushga ega bo‘lib, unga nomonetar oltin kiritilgan. Nomonetar oltin eksporti 6 492,1 mln dollarni tashkil etdi, bu umumiy eksportning 38,4% iga tengdir.
Meva-sabzavot mahsulotlari eksporti: Hisobot davrida 1 078,1 ming tonna meva-sabzavot mahsulotlari eksport qilindi, bu 2024-yilga nisbatan 7,8% ga ko‘pdir. Pul ifodasida eksport hajmi 847,3 mln dollarni (40,5% o‘sish) tashkil etdi. Meva-sabzavotlarning umumiy eksportdagi ulushi 5,0% ni tashkil qildi.
To‘qimachilik mahsulotlari eksporti: To‘qimachilik eksporti 1 268,9 mln dollarni (umumiy eksportning 7,5%) tashkil etdi, bu 2024-yilning yanvar-iyun oylariga nisbatan 17,0% ga kamdir. To‘qimachilik eksportida asosiy ulushni tayyor to‘qimachilik mahsulotlari (47,8%) va kalava ip (32,2%) egallaydi.
Xizmatlar eksporti: Xizmatlar eksporti hajmi 29,0% ga o‘sib, 4 056,4 mln dollarni yoki umumiy eksport hajmining 24,0% ini tashkil qildi. Xizmatlar eksportining asosiy turlari:
-
Sayohatlar (turizm): 51,8% (2 101,5 mln dollar)
-
Transport xizmatlari: 33,7% (1 368,1 mln dollar)
-
Telekommunikatsiya, kompyuter va axborot xizmatlari: 8,0% (323,8 mln dollar)
Eksport bo‘yicha asosiy hamkor mamlakatlar: 2025-yil yanvar-iyun oylarida eksport bo‘yicha asosiy o‘nta hamkor qatoriga Rossiya (12,1%), Xitoy (5,4%), Qozog‘iston (4,0%), Afg‘oniston (3,6%), Turkiya (3,0%), Fransiya (2,9%), BAA (1,8%), Qirg‘iziston Respublikasi (1,6%), Tojikiston (1,4%) va Pokiston (1,0%) kirdi. Ularning umumiy eksportdagi hissasi 36,8% ga yetdi.
Import tahlili
Hisobot davrida import hajmi 20 133,2 mln dollarni tashkil etdi, bu 2024-yilning shu davriga nisbatan 7,0% ga ko‘pdir.
Import tarkibi: Import tarkibida asosiy ulushni quyidagilar egallaydi:
-
Mashinalar va transport uskunalari: 32,9% (6 617,1 mln dollar)
-
Sanoat mahsulotlari: 16,0% (3 216,5 mln dollar)
-
Kimyoviy moddalar va shunga o‘xshash mahsulotlar: 12,2% (2 294,4 mln dollar)
Xizmatlar importi: 2025-yil yanvar-iyun oylarida xizmatlar importi hajmi 2 070,1 mln dollarni tashkil etdi, bu umumiy importning 10,3% ini tashkil qiladi. O‘tgan yilning shu davriga nisbatan o‘sish 30,0% ni tashkil etdi. Xizmatlar importi tarkibida sayohatlar (turizm) (55,9%) va transport xizmatlari (19,4%) ustunlik qiladi.
Import bo‘yicha asosiy hamkor mamlakatlar: Importning uchdan ikki qismidan ko‘prog‘i quyidagi mamlakatlar hissasiga to‘g‘ri keladi:
-
Xitoy: 28,1% (5 650,7 mln dollar)
-
Rossiya: 19,8% (3 977,2 mln dollar)
-
Qozog‘iston: 7,6% (1 533,9 mln dollar)
-
Koreya Respublikasi: 4,1% (816,5 mln dollar)
-
Turkiya: 4,1% (832,2 mln dollar)
-
Germaniya: 2,9% (589,8 mln dollar)
-
Hindiston: 2,7% (539,2 mln dollar)
Manba: UZSTAT