O‘zbekiston Respublikasining 2025-yilning 10 oyi davomidagi makroiqtisodiy ko‘rsatkichlari tahlili milliy iqtisodiyotning barqarorligini va yangi o‘sish drayverlari shakllanayotganini ko‘rsatmoqda. Yangi ma’lumotlarga tayangan holda, joriy iqtisodiy manzarani belgilab beruvchi asosiy tendensiyalarni ajratib ko‘rsatish mumkin.
1. Real sektor drayverlari: Qurilish bumi va barqaror sanoat
Iqtisodiyotning real sektorida qurilish tarmog‘i lokomotiv vazifasini bajarmoqda. Qurilish ishlari hajmining o‘sish sur’ati sezilarli darajada tezlashib, 114,7 foizga yetdi, bu o‘tgan yilgi ko‘rsatkichdan (109,4 foiz) ancha yuqori. Bu infratuzilma va developerlik loyihalarida yuqori investitsion faollik saqlanib qolayotganidan dalolat beradi.
Sanoat ishlab chiqarishi 106,7 foizlik fizik hajm indeksi bilan barqaror dinamikani saqlab turibdi. O‘tgan yilga nisbatan (106,9 foiz) biroz pasayish kuzatilganiga qaramay, tarmoq jahondagi o‘rtacha qiymatlardan yuqori bo‘lgan ishonchli o‘sishni namoyish etishda davom etmoqda.
2. Tashqi savdo: Eksportning fenomenal o‘sishi
Iqtisodiyot uchun eng muhim ijobiy signal, shubhasiz, eksport salohiyatining keskin oshishi bo‘ldi. Eksportning o‘sish sur’atlari 127,8 foizlik ta’sirchan darajaga yetdi, holbuki o‘tgan yili bu ko‘rsatkich 110,9 foizni tashkil etgan edi.
Eksportning importga (u 7,5 foizga o‘sdi) nisbatan jadal o‘sishi tashqi savdo balansini tenglashtirishga va valyuta bozoriga bo‘lgan bosimni kamaytirishga xizmat qiladi. Umumiy tashqi savdo aylanmasi 121,5 foiz darajasida o‘sishni ko‘rsatdi.
3. Inflyatsiya va iste’mol bozori
Monetar siyosat va iste’mol blokida narxlar barqarorlashuvining ijobiy dinamikasi kuzatilmoqda. Iste’mol narxlari indeksi 105,7 foizgacha pasaydi (o‘tgan yildagi 107,7 foizga nisbatan). Inflyatsiyaning 2 foiz punktga sekinlashishi – bu aholining xarid qobiliyatini bevosita qo‘llab-quvvatlovchi jiddiy yutuqdir.
Ushbu fonda iste’mol talabining jonlanishi kuzatilmoqda:
-
Chakana savdo aylanmasi 110,3 foizga o‘sdi.
-
Aholi daromadlariga an’anaviy tarzda sezgir bo‘lgan xizmatlar sohasi 114,4 foizlik o‘sishni ko‘rsatdi.
4. Ishbilarmonlik muhiti: Bozor konsolidatsiyasi
Statistika korporativ sektorda qiziqarli tarkibiy qayta qurishni qayd etmoqda. Ro‘yxatdan o‘tgan korxonalarning umumiy soni 723 547 tadan 667 416 tagacha kamaydi. Faoliyat ko‘rsatayotgan korxonalar soni ham biroz tuzatilib, 465 944 tani tashkil etdi.
Shunga o‘xshash tendensiya kichik biznesda ham kuzatilmoqda, u yerda faoliyat yuritayotgan subyektlar soni 395 777 tani tashkil qildi. Iqtisodiy ko‘rsatkichlarning (sanoat, xizmatlar, savdo) o‘sishi fonida bunday dinamika bozor konsolidatsiyasi, o‘yinchilarning yiriklashuvi va faol bo‘lmagan kompaniyalarning yopilishi hisobiga reyestrinng «sog‘lomlashishi» jarayonlaridan dalolat berishi mumkin. Iqtisodiyot yanada shaffof va samarali bo‘lib bormoqda.
Xulosa
2025-yilning yanvar-oktabr oylari yakunlari O‘zbekiston iqtisodiyoti global chaqiriqlarga muvaffaqiyatli moslashayotganini ko‘rsatmoqda. Past inflyatsiya, eksportning kuchli o‘sishi hamda xizmatlar va qurilish sohasidagi yuqori faollikning uyg‘unligi yilni yuqori makroiqtisodiy natijalar bilan yakunlash uchun mustahkam poydevor yaratadi.