29 Noy, 2025

Fintexni rivojlantirishning yangi strategiyasi: investitsiyalar, raqamli aktivlar va ochiq banking

Maqsadli ko‘rsatkichlar va kapital jalb qilish

Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 27.11.2025 yildagi PQ-359-sonli «Oʻzbekistonda moliyaviy texnologiyalar sohasini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida»gi Qaroriga muvofiq, 2026-2030-yillarga mo‘ljallangan chora-tadbirlar dasturi tasdiqlandi. Moliyaviy texnologiyalar sohasiga xorijiy investitsiyalar hajmini 1 milliard AQSH dollariga yetkazish ustuvor vazifa etib belgilandi. Shuningdek, ushbu sohada xizmat ko‘rsatuvchi kompaniyalar sonini kamida 200 taga yetkazish rejalashtirilgan bo‘lib, bu raqobat muhitini rivojlantirishga qaratilgan.

Infratuzilmani rivojlantirish va innovatsiyalarni qo‘llab-quvvatlash

Startaplarni moliyaviy qo‘llab-quvvatlash uchun Markaziy bank huzurida mas’uliyati cheklangan jamiyat shaklida Venchur fondi tashkil etiladi. Uning ustav fondi davlat banklari mablag‘lari hisobidan 50 million AQSH dollari miqdorida shakllantiriladi. Qo‘shimcha ravishda Innovatsion xab tashkil etilib, uning rezidentlari 2026-yil 1-yanvardan boshlab xodimlarni o‘qitish va xalqaro IT-sertifikatlarini olish uchun sarflangan xarajatlarning 50 foizigacha (yiliga 20 ming dollardan oshmagan miqdorda) kompensatsiya olish huquqiga ega bo‘ladilar.

Open Banking texnologiyalarini joriy etish

Modernizatsiyaning muhim bosqichi Ochiq banking (Open Banking) tizimini ishga tushirish bo‘ladi. 2026-yil 1-sentabrgacha Markaziy bank tegishli idoralar bilan birgalikda dasturiy interfeysning (API) yagona standartlarini joriy etishni ta’minlashi kerak. Bu bozor ishtirokchilari o‘rtasida xavfsiz ma’lumot almashinuvini yo‘lga qo‘yish va mijozlarga yagona platformalar orqali turli banklardagi hisobraqamlarini boshqarish imkoniyatini beradi.

Kripto-aktivlar va kapital bozorini tartibga solish

Hujjat «Tartibga solish qumdoni» maxsus huquqiy rejimi doirasida raqamli aktivlar bilan ishlashning yangi mexanizmlarini joriy etadi. 2026-yil 1-yanvardan boshlab yuridik shaxslarga aksiyalar va obligatsiyalarni kripto-aktivlar ko‘rinishida chiqarish va ikkilamchi muomalasini amalga oshirishga (tokenlashtirish) ruxsat etiladi. Shuningdek, eksperiment doirasida xorijiy yurisdiktsiyalarda chiqarilgan ta’minlangan tokenlardan (steyblkoinlar) to‘lov vositasi sifatida foydalanishga ruxsat beriladi.

Foydalanuvchilar uchun qulayliklar va tanlov erkinligi

Qaror ish haqi olish uchun bankni majburiy tanlash amaliyotini bekor qilishni nazarda tutadi. Jismoniy shaxslar o‘z daromadlarini o‘tkazish uchun bank yoki to‘lov tashkilotini mustaqil tanlash huquqiga ega bo‘ladilar. Bundan tashqari, to‘lov tashkilotlari orqali yuridik shaxslar o‘rtasida to‘lovlarni amalga oshirish mexanizmi va telefon raqami orqali bank hisobraqamlaridan to‘g‘ridan-to‘g‘ri o‘tkazmalar tizimi joriy etilmoqda. Shuningdek, har qanday to‘lov ilovasi orqali to‘lov imkoniyatini ta’minlash uchun QR-kodlarning yagona standartlari unifikatsiya qilinadi.

Ma’lumotlarni boshqarish va kadrlar salohiyati

Markaziy bank va tijorat banklarida boshqaruv sifatini oshirish maqsadida 2025-yil oxiriga qadar ma’lumotlarni boshqarish bo‘yicha direktor (Chief Data Officer) lavozimi joriy etiladi. Kadrlar salohiyatini rivojlantirish doirasida moliyaviy texnologiyalar sohasida 5000 nafar malakali mutaxassislarni tayyorlash dasturi ko‘zda tutilgan.

Hujjat bilan batafsil ushbu havola orqali tanishish mumkin: https://lex.uz/ru/docs/-7864242

Manba: O‘zbekiston Respublikasi Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi (Lex.uz)

Bizga yozing

Iltimos, ariza shaklini to’ldiring va biz tez orada siz bilan bog’lanamiz.