Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi o‘zining yangi hisobotida 2023 yilgi iqtisodiy natijalarning o‘sish prognozini qayta ko‘rib chiqdi. Tahlil markazi hisob-kitoblarga ko‘ra, yalpi ichki mahsulot o‘sishi 5,6%ni tashkil qiladi. Tahlillar shuni ko‘rsatdiki, Markazning yondashuvlari samaradorlikni ko‘rsatadi va prognozlarning yuqori aniqligiga ega.
Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazining (Markaz) yangi prognozlariga ko‘ra, O‘zbekiston iqtisodiyotining 2023 yilgi o‘sishi yilning 1-choragi darajasida davom etadi. Joriy yilning avgust oyida e’lon qilingan Markaz prognozi 5,5% darajasida o‘sishni ko‘rsatgan.
2023 yil uchun prognoz XVF tomonidan tavsiya etilgan zamonaviy prognozlash vositalari asosida tayyorlangan.
2023 yilning yanvar-sentyabr oylarida o‘tgan yilning shu davriga nisbatan sanoat va xizmat ko‘rsatish sohasida faollik sezilarli darajada oshdi, bu Google qidiruvlarining «Biznes va sanoat» (17% ga), «Avtotransport vositalari» (17%), «Xaridlar «(18%) toifalari hamda «Oziq-ovqat va ichimliklar» (29%) bo‘yicha so‘rovlarning ko‘payishi bilan bog‘liq.
Shuni ta’kidlash kerakki, 2023 yilning 1-yarmi uchun Markaz prognozi yuqori aniqlikni ko‘rsatdi, YaIMning kutilayotgan o‘sishi Statistika agentligining yakuniy natijasiga nisbatan atigi 0,05 foiz punktga og‘ishdi.
Joriy yilning to‘qqiz oyi yakunlariga ko‘ra, sanoatda (o‘sish 5,7%ga), bozor xizmatlari (12,1%ga) va tashqi iqtisodiy faoliyat sohasida (eksportning o‘sishi 23,5%ga) ijobiy dinamika kuzatildi.
Shu bilan birga, joriy yilning sentyabr oyida Ishbilarmonlik faolligi indeksi o‘tgan oyga nisbatan 7,3%ga oshdi, bu esa xo‘jalik yurituvchi sub’yektlarning bank hisobvaraqlaridagi operatsiyalar soni (o‘sish 2,8%), tovar-xom ashyo birjasida xom ashyo sotib olish jadalligi (13,8%) faoliyat ko‘rsatayotgan xo‘jalik yurituvchi sub’yektlar bo‘yicha komponentlar (1,5%) darajasidagi o‘zgarishlarga bog‘liq bo‘lgan.
O‘zbekistonning 2023 yilgi YaIM prognozi
Hisob-kitoblarga ko‘ra, yil yakuniga qadar iqtisodiy o‘sishning asosiy omillari iqtisodiy tarmoqlarni qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan davlat iqtisodiy siyosati, barqaror tashqi savdo, shuningdek, tarkibiy islohotlar va investitsiyalarning ko‘payishi natijasida iqtisodiyot tarmoqlarida mahsuldorlikning o‘sishi bo‘ladi. Iqtisodiyotning ijobiy tendensiyalari, shuningdek, qimmatbaho metallar va misning yuqori jahon narxlarini o‘z ichiga oladi.
Prognozlarga ko‘ra, o‘tgan yilga nisbatan yakuniy iste’mol xarajatlari va yalpi investitsiyalar hajmi mos ravishda 4,8% va 7,6% ga o‘sishi kutilmoqda. O‘tgan yilga nisbatan tovarlar va xizmatlar eksporti hajmining o‘sishi 20,8%, import 21,4%ga baholanmoqda
Shu bilan birga, mamlakatning asosiy savdo hamkorlarining iqtisodiy faolligi va transchegaraviy pul o‘tkazmalari hajmining pasayishi xavfi mavjud bo‘lib, bu iqtisodiy o‘sishning pasayishiga olib kelishi mumkin.
Umuman olganda, yuqorida qayd etilgan omillarni hisobga olgan holda, 2023 yil uchun iqtisodiy o‘sishning prognoz yo‘nalishi 5,4 – 5,6% oralig‘ida belgilangan.
2023 yilda O‘zbekistonda YaIMning haftalik o‘sishi prognoz qilinmoqda
Ma’lumot uchun: Prognoz ikkita yondashuvdan foydalangan holda amalga oshirildi: juda batafsil ma’lumotlar oqimiga asoslangan «Noukasting» va makroiqtisodiy sektorlarning (real, fiskal, tashqi iqtisodiy va pul-kredit) asosiy xususiyatlarini o‘rganuvchi va ularning iqtisodiyotning boshqa tarmoqlari bilan aloqasini tushuntiruvchi «Moliyaviy dasturlash va siyosat» (FPP).
Manba: Review.uz