19 May, 2022

Pul-kredit siyosatining 2022-yil 1-chorak sharhi: Iqtisodiy oʻsish dinamikasi va yalpi talab

Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy bankining hisobotiga koʻra, 2022-yilning birinchi choragida yalpi ichki mahsulotning real oʻsishi oʻtgan yilning shu davriga nisbatan 5,8 foizni tashkil etdi. Xususan, sanoat mahsulotlari ishlab chiqarish hajmi 5,7 foizga (yalpi ichki mahsulot o‘sishiga hissasi – 1,7 foiz bandi), bozor xizmatlari hajmi – 15,9 foizga (2,5 f.b.), qishloq xo‘jaligida – 2,8 foizga (0,7 f.b.), qurilishda sektori – 6,3% ga (0,4 f.b.).

Fevral oyining ikkinchi yarmidan mamlakatda pandemiya bilan bog‘liq vaziyat sezilarli darajada barqarorlashgani, mart oyidan boshlab deyarli barcha karantin cheklovlarining bekor qilinishi iqtisodiy faollikning yanada jonlanishiga olib keldi.

Joriy yilning birinchi choragida iqtisodiyotdagi yuqori talab savdo va pullik xizmatlar, bank tizimi orqali amalga oshirilgan operatsiyalar, pul o‘tkazmalari va eksport tushumlarining o‘sishida o‘z ifodasini topdi.

Xususan, 2022-yilning birinchi choragida savdo va pullik xizmatlardan tushumlar o‘tgan yilning shu davriga nisbatan 25,6 foizga oshgan (naqd pul tushumlari 24,7 foiz).

Ushbu davrda banklararo bitimlar hajmi 57,8 foizga, chakana savdo hajmi esa 10,8 foizga oshdi.

2022-yilning yanvar-fevral oylarida mamlakatimizga kelib tushgan pul oʻtkazmalari hajmi oʻtgan yilning shu davriga nisbatan 21,1 foizga oshgan, keyin esa tashqi geosiyosiy omillar, fevral oyining oxiridagi vaziyat, Rossiya iqtisodiyotiga qo’yilgan iqtisodiy sanktsiyalar va rubl kursidagi keskin o’zgarishlar taʼsirida mart oyida 2021-yilning mos oyiga nisbatan 26,6 foizga kamaygan.

Umuman olganda, 2022-yilning birinchi choragida mamlakatimizga jami 1,5 milliard dollarlik transchegaraviy pul o‘tkazmalari amalga oshirildi, bu 2021-yilning mos davriga nisbatan 3,4 foizga ko‘pdir va bu iste’mol va investitsiya faolligini oshirishda muhim ahamiyat kasb etmoqda.

Tahlil qilinayotgan davrda asosiy kapitalga yo‘naltirilgan investisiyalarning real o‘sishi 26,3 foizni tashkil etdi. Shu bilan birga, markazlashtirilgan investitsiyalar hajmi (jami investitsiyalar hajmining 6,9 foizi) o‘tgan yilning shu davriga nisbatan 27,5 foizga kamaygan bo‘lsa, markazlashtirilmagan investitsiyalar hajmi 33,6 foizga o‘sdi va bu yuqori iqtisodiy va investitsiyalar hajmini qo‘llab-quvvatlovchi omillardan biri bo‘ldi.

Shu bilan birga, korxonalar hisobidan yo‘naltirilgan investitsiyalar hajmi 2022-yilning shu davriga nisbatan 30,1 foizga, to‘g‘ridan-to‘g‘ri xorijiy investitsiyalar hajmi 68 foizga, bank kreditlari hisobiga kiritilgan investitsiyalar hajmi 15,4 foizga o‘sdi.

2022-yilning birinchi choragida aholi daromadlari real ko‘rinishda 2021-yilning mos davriga nisbatan 5,4 foizga oshdi.

Bu davrda respublika boʻyicha oʻrtacha ish haqi 2021-yilning birinchi choragiga nisbatan 19,1 foizga oshib, 3,4 million soʻmni tashkil etdi.

Iste’mol tovarlari ishlab chiqarish hajmi 24,0 foizga, oziq-ovqat mahsulotlari ishlab chiqarish 7,1 foizga, nooziq-ovqat mahsulotlari ishlab chiqarish 34,4 foizga o’sdi.

2022-yilning birinchi choragida iqtisodiyot tarmoqlariga jami 32,9 trillion so‘m miqdorida kreditlar ajratildi, bu 2021-yilning shu davriga nisbatan 13,6 foizga ko‘pdir. Jumladan, jismoniy shaxslarga berilgan kreditlar 10,7 trillion so‘mni (2020 yilning mos davriga nisbatan 46,7 foizga o‘sgan), yuridik shaxslarga 26,6 trillion so‘mni (o‘sish 4,1 foiz) tashkil etdi.

2022-yilning birinchi choragida eksport hajmi 5,8 milliard dollarni (oltin eksportini hisobga olmaganda 2,8 milliard dollar) tashkil etdi va o‘tgan yilning shu davriga nisbatan 2,4 barobarga (oltin eksportini hisobga olmaganda 15,9 foizga) o‘shdi.

Shu bilan birga, toʻqimachilik mahsulotlari eksporti 20 foizga (127 million dollar), xizmatlar 21 foizga (98 million dollar), oziq-ovqat mahsulotlari 23 foizga (58 million dollar), energetika va neft mahsulotlari 32 foizga (35 million dollar) oʻsgan. ) oltinni hisobga olmagan holda uning hajmini hisoblaganda ham o‘tgan yilning mos davriga nisbatan eksportning o‘sishi bo‘lib xizmat qildi.

2022-yilning birinchi choragida import 7,4 milliard dollarni tashkil etdi va o‘tgan yilning shu davriga nisbatan 45 foizga oshdi. Mashina va asbob-uskunalar importining 58 foizga (1,1 milliard dollar), kimyo mahsulotlarining 45 foizga (375 million dollar), oziq-ovqat mahsulotlarining 51 foizga (307 million dollar) va xizmatlarning 46 foizga (168 million dollar) o‘sishi jami importning sezilarli o‘sishiga xizmat qildi.

Bizga yozing

Iltimos, ariza shaklini to’ldiring va biz tez orada siz bilan bog’lanamiz.