Umumiy tendensiyalar

O’zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Statistika agentligining ma’lumotlariga ko’ra 2025-yil fevral oyida umumiy iste’mol narxlari indeksi (INI) 100,5% ni tashkil etdi, bu esa tovarlar va xizmatlar narxining biroz oshganini koʻrsatadi. Yil boshidan buyon (yanvar-fevral 2025) ushbu koʻrsatkich 101,3% ga yetdi, yillik hisobda (2024-yil fevraliga nisbatan) esa 110,1% darajasida qayd etildi.

INI iste’mol sektoridagi inflyatsiyaning asosiy koʻrsatkichi bo‘lib, 420 turdagi tovar va 90 turdagi xizmatlar narxining oʻzgarishini aks ettiradi. Narxlarni kuzatish uchun 10 000 dan ortiq savdo nuqtalari o‘rganiladi va 170 000 ga yaqin narx kotirovkalari qayd etiladi.

Tovar va xizmatlar turlari bo‘yicha dinamikasi

Oziq-ovqat mahsulotlari

• 2025-yil fevral oyida oziq-ovqat mahsulotlariga qisqa muddatli INI 100,6% ni tashkil etdi.
• Yillik hisobda oziq-ovqat mahsulotlari narxi 2,9% ga oshdi.
• Sabzavotlar, ildizmevalar va dukkakli mahsulotlar (+0,28 foiz punkt) hamda goʻsht mahsulotlari (+0,20 foiz punkt) narxi oshishi inflyatsiyaga eng katta hissa qo‘shdi.
• Sut mahsulotlari, tuxum va don mahsulotlari narxining pasayishi (-0,29 foiz punkt) umumiy inflyatsiyani bir qadar jilovladi.

Nooziq-ovqat mahsulotlari

• Fevral oyida ushbu kategoriyada INI 100,3%, yillik hisobda esa 107,7% ni tashkil etdi.
• Maishiy texnika, kiyim-kechak va poyabzal narxining oshishi asosiy ta’sir ko‘rsatgan omillardan bo‘ldi.
• Uy-ro‘zg‘or buyumlari narxining o‘sishi 99,5% – 101,0% oralig‘ida bo‘ldi.

Xizmatlar

• Fevral oyida xizmatlar bo‘yicha INI 100,8%, 2024-yil dekabriga nisbatan esa 101,9% darajasida bo‘ldi.
• Yillik hisobda xizmatlar narxi 27,1% ga sezilarli darajada oshdi.
• Transport (havo va temir yo‘l chiptalari qimmatlashuvi), sog‘liqni saqlash va ta’lim xizmatlari eng katta o‘sishni qayd etdi.

Muayyan omillarning ta’siri

Kommunal xizmatlar

• Fevral oyida Toshkent viloyatida issiq suv ta’minoti va isitish tariflari, shuningdek Navoiy viloyatida chiqindilarni olib chiqish xizmatlari narxi oshdi.
• Umuman olganda, boshqa asosiy kommunal xizmatlar tariflari yanvar oyidagi darajada saqlanib qoldi.

Transport

• Havo chiptalari narxi sezilarli darajada oshdi (ichki reyslar +60%, xalqaro reyslar +90%), shuningdek temir yo‘l chiptalari narxi (+7,7%) ham qimmatlashdi.
• Haydovchilik kurslari o‘rtacha 7,5% ga qimmatlashdi.

Meva va sabzavot mahsulotlari

• Meva va sabzavot narxlarining o‘zgarishini hisobga olmagan holda umumiy INI 100,3% ni tashkil etdi.
• Yillik hisobda ushbu toifadagi narxlarning o‘zgarishi inflyatsiyani jilovlovchi omil sifatida qayd etilib, umumiy INIni 2,1 foiz punktga pasaytirgan.

Xulosa

2025-yil fevral oyida bozorda narxlarning mo‘tadil o‘sishi kuzatildi. Inflyatsiyaga eng katta ta’sir ko‘rsatgan omillar quyidagilardir:

1. Oziq-ovqat mahsulotlari narxining oshishi, xususan, go‘sht va sabzavotlar qimmatlashishi.
2. Xizmatlar narxining sezilarli darajada oshishi, ayniqsa transport va tibbiyot sohasida.
3. Kommunal xizmatlar tariflarining o‘zgarishi.

Shu bilan birga, ayrim oziq-ovqat mahsulotlari narxining pasayishi va nooziq-ovqat mahsulotlari narxining barqarorlashuvi umumiy inflyatsiya indeksini yumshatishga yordam berdi.

Kelgusi oylarda O‘zbekiston Respublikasidagi inflyatsion jarayonlarning rivojlanishi tashqi iqtisodiy omillar, ichki iqtisodiy islohotlar va asosiy tovar va xizmatlar narxini tartibga solish siyosatiga bog‘liq bo‘ladi.