O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Statistika agentligi 2024-yil yanvar–dekabr oylaridagi sanoat ishlab chiqarishi bo‘yicha dastlabki ma’lumotlarni e’lon qildi. Umumiy sanoat mahsuloti hajmi 885,8 trillion so‘mni tashkil etib, bu 2023-yilning shu davriga nisbatan 6,8% ga ko‘pdir.
Asosiy ko‘rsatkichlar:
- Faol korxonalar soni: Hozirda mamlakatda 55,6 ming sanoat korxonasi faoliyat ko‘rsatmoqda, shundan 10,7 ming tasi (umumiy sonning 19,2%) Toshkent shahrida, 6,2 ming tasi (11,2%) Toshkent viloyatida, 5,6 ming tasi (10,1%) Farg‘ona viloyatida, 4,7 ming tasi (8,5%) Samarqand viloyatida va 4,4 ming tasi (7,8%) Andijon viloyatida joylashgan.
- Ishlov berish sanoatining hissasi: Ishlov beruvchi korxonalar 753,6 trillion so‘mlik mahsulot ishlab chiqargan (umumiy sanoat ishlab chiqarishining 85,1%).
- Kichik biznes: Kichik tadbirkorlikning sanoat ishlab chiqarishidagi ulushi 27% dan 32,4% gacha oshdi.
Sanoatning asosiy sohalari:
- Kon sanoati:
2024-yilda kon sanoati korxonalari 67,8 trillion so‘mlik mahsulot ishlab chiqardi (umumiy hajmning 7,6%). Ushbu o‘sish foydali qazilmalarni qazib olish va birlamchi qayta ishlashni rivojlantirish bilan bog‘liq. - Alohida mahsulotlar ishlab chiqarish:
-
- Ko‘mir: 8,17 million tonna (+26,2% 2023-yilga nisbatan).
- Neft: 713,4 ming tonna (-8,5%).
- Tabiiy gaz: 44,6 milliard kubometr (-4,5%).
- Gaz kondensati: 1,2 million tonna (+1,4%).
- Ishlov beruvchi sanoat:
Bu soha iqtisodiyotning asosiy harakatlantiruvchi kuchi bo‘lib, umumiy sanoat hajmining 85,1% ini tashkil etdi. Ishlab chiqarilgan mahsulot hajmi 753,6 trillion so‘mni tashkil etdi. Metallurgiya, to‘qimachilik va oziq-ovqat sanoati yetakchi tarmoqlar bo‘lib qoldi. - Metallurgiya sanoati:
Ishlov beruvchi sanoatdagi ulushi 22,7% ni tashkil etdi, umumiy ishlab chiqarish hajmi 171,4 trillion so‘mga yetdi (+6,3% 2023-yilga nisbatan). - Oziq-ovqat ishlab chiqarish:
Jismoniy hajm indeksi 104,5% ni tashkil etib, umumiy ishlab chiqarish hajmi 103,7 trillion so‘mga yetdi, bu oziq-ovqat mahsulotlariga bo‘lgan barqaror talabning o‘sishini ko‘rsatmoqda. - To‘qimachilik ishlab chiqarish:
Mahsulot ishlab chiqarish hajmi 89,5 trillion so‘mni tashkil etdi, bu 2023-yilga nisbatan 11,1% ga ko‘pdir. Soha ishchi sanoatdagi ulushi 11,9% ni tashkil etdi. - Kimyo sanoati:
Kimyo sanoatining ishchi sanoatdagi ulushi 5,4% bo‘lib, umumiy ishlab chiqarish hajmi 40,6 trillion so‘mni tashkil etdi (+3,4%). - Elektr uskunalar ishlab chiqarish:
Umumiy hajm 26,3 trillion so‘mni tashkil etdi (+4,5%), bu uy-ro‘zg‘or va sanoat elektr jihozlariga bo‘lgan talabning oshishi bilan izohlanadi.
Mahalliylashtirish dasturi:
Davlat mahalliylashtirish dasturi doirasida 110,2 trillion so‘mlik mahsulot ishlab chiqarildi, 1,14 milliard AQSh dollari miqdorida eksport qilindi. Ushbu dastur doirasida 15 mingdan ortiq yangi ish o‘rinlari yaratilib, O‘zbekistonning milliy sanoatni rivojlantirishga yo‘naltirilgan strategiyasini mustahkamladi.
Xulosa:
O‘zbekiston sanoati maqsadli dasturlarni amalga oshirish va asosiy tarmoqlarni rivojlantirish hisobiga barqaror o‘sishni ko‘rsatmoqda. 2025-yilda mahalliylashtirishni, ishlov beruvchi sanoatni va yuqori texnologik tarmoqlar ulushini yanada oshirish kutilmoqda, bu mamlakatning iqtisodiy taraqqiyotiga hissa qo‘shadi.